Μπεζά, Τεοντόρ

(Theodore Beza ή Theodore de Beze, 1519 – 1605). Γάλλος διαμαρτυρόμενος θεολόγος, κυριότερος συνεργάτης και διάδοχος του Καλβίνου. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια του Βεζελέ Σπούδασε στη Μπουρζ και στην Ορλεάνη και κατόπιν πήγε στο Παρίσι, όπου το 1548 αποκήρυξε τον καθολικισμό. Το 1549 έγινε καθηγητής ελληνικών στην Ελβετία και λίγα χρόνια μετά, υποστήριξε τον Καλβίνο στην υπόθεση καταδίκης σε θάνατο του Ισπανού θεολόγου και γιατρού Μιχαήλ Σερβέτου. Μετά τον θάνατο του Καλβίνου ανέπτυξε σημαντική θρησκευτική και πολιτική δραστηριότητα για την υπεράσπιση των θέσεων της Μεταρρύθμισης. Το 1564 έγινε πρύτανης της νεοσύστατης Ακαδημίας της Γενεύης, και ανέλαβε τη διεύθυνση της Καλβινικής εκκλησίας. Από τα έργα του, στα λατινικά και γαλλικά, μνημονεύουμε τα Juvenilia (1548), συλλογή ποιημάτων, τις σάτιρές του κατά του παπισμού (Η κωμωδία του ασθενή πάπα, Ο παπικός γεωγραφικός χάρτης κ.ά.), το έργο του Περί της τιμωρίας των αιρετικών από τους πολιτικούς άρχοντες (1554) και τη μετάφρασή του στα γαλλικά κειμένων της Παλαιάς Διαθήκης. κώδικας του Μ. Κώδικας που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και περιέχει την Καινή Διαθήκη στην ελληνική και στη λατινική. Το κείμενο διαφέρει από το αποδεκτό σε πολλά σημεία και φαίνεται να έχει γραφεί στη Δύση. Πρώτη αναφορά του έγινε το 1545 από τον Γάλλο Κλερμόν. Ο καλβινιστής Β. τον βρήκε σ’ ένα μοναστήρι κοντά στη Λυών και τον δώρισε στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ (1851), γι’ αυτό και πήρε το όνομά του.